1 kwietnia 1939 r. licząca blisko 30 tys. mieszkańców gmina Wielkie Hajduki włączona została mocą Ustawy Sejmu Śląskiego do Chorzowa.
Gdy miasto wchłonęło w 1934 r. wieś Chorzów (Stary) oraz Nowe Hajduki, liczyło przeszło 105 tys. mieszkańców, teraz (wiosną 1939 r.) liczba ta zbliżała się już do 140 tys., a jego terytorium znacznie powiększyło się w kierunku południowym. Część Hajduk (z siedzibą starostwa powiatowego - obecnie świętochłowicki ratusz) dodano do Świętochłowic (ok. 35 ha i 3 tys. ludzi).
Tekst ustawy ogłoszony został w Dzienniku Ustaw Śląskich nr 6 z dnia 15 marca 1939 r. Na jej mocy gminę Wielkie Hajduki włączono do Chorzowa, a teren Nomiarek – do Świętochłowic. W chwili przyłączenia Wielkie Hajduki zajmowały obszar liczący niecałe 4 km2(3928,847 m2), zamieszkany przez 28 108 osób, w tym 14 027 mężczyzn i 14 081 kobiet, co dawało gęstość zaludnienia 7170 osób na km2. Pozostałe włączone tereny zajmowały powierzchnię 4 km2. Po połączeniu obszar Chorzowa wzrósł do 32 km2, a liczba ludności wynosiła 139 305, z tego 68 731 mężczyzn i 70 674 kobiet. Gęstość zaludnienia wynosiła 433 osoby na km2. Po przyłączeniu zmieniono też nazwę nowej dzielnicy na Chorzów Batory (wcześniej, w 1933 r. imię króla Polski otrzymała Huta „Bismarcka”). W konsekwencji zmian w kwietniu roku 1939 nastąpił nowy podział miasta na dzielnice:
I – Chorzów Maciejkowice, II – Chorzów Stary, III – Chorzów Pniaki, IV – Chorzów Śródmieście, V – Chorzów Klimzowiec, VI – Chorzów Batory.
źródło: https://www.sbc.org.pl
Zmieniono nazwy blisko 50 ulic, głownie w Hajdukach. Nowy stan rzeczy trwał niespełna pół roku. Gdy we wrześniu 1939 r. Niemcy zajęli Chorzów, zmienili jego nazwę na Königshütte. Chorzów Batory (czyli dawne Wielkie Hajduki) teraz znowu nazywany był tak, jak w latach 1903-1922, czyli Bismarckhütte. Ponownie zmieniono nazwy ulic. Polskie zostały przywrócone w styczniu 1945 r., jednak nie zawsze w brzmieniu z 1939 r. Wiele ulic zyskało w nowych czasach nowych patronów.
Komentarz autora:
Wielkie Hajduki nazwano w 1939 r. Chorzowem Batorym, ale - co ciekawe – mimo zgody Sejmu Rzeczpospolitej, nie zachował się żaden dokument władz wykonawczych II Rzeczpospolitej, który by zmianę tę potwierdzał (podobna sytuacja jest z bytomskimi Szombierkami). Jeżeli oficjalnej rządowej asygnaty decyzji Sejmu Śląskiego i Sejmu Rzeczpospolitej o zmianie nazwy Wielkie Hajduki na Chorzów Batory nie ma, może to oznaczać, że w świetle prawa nadal oficjalnie obowiązującą jest nazwa Hajduki. Dobrze by było, gdyby historycy i może geografowie przyjrzeli się temu wątkowi i dokładnie go zbadali.
Autor: dr Jacek Kurek
Źródło: BATORY 80/100 (Facebook)
Napisz komentarz
Komentarze