Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
Reklama
ReklamaBudowa i remont na Ceneo

Pomnik Powstańca doczeka się renowacji. O co chodzi z tajemniczą żółtą kartką?

Przed opuszczeniem Śląska zaniósł listę z nazwiskami powstańców do chorzowskiego muzeum. Przechowywał ją od września 1939 r. W ten sposób uchronił wiele osób przed represjami.
Pomnik Powstańca doczeka się renowacji. O co chodzi z tajemniczą żółtą kartką?

Projekt Miasta Chorzów pn. “Powstań! Konserwacja i remont Pomnika Powstańca Śląskiego w Chorzowie połączone z edukacją społeczną na rzecz pamięci historycznej” otrzymał dofinansowanie w ramach programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju – prace remontowe, badawcze, edukacyjne 2025”. Kwota przyznanego grantu to 230 000,00 zł. Prace mają zostać zrealizowane jeszcze w tym roku. 

- Dofinansowane zadanie obejmie przede wszystkim kompleksowy remont i konserwację Pomnika Powstańców Śląskich w Chorzowie – będącego miejscem pamięci o bohaterach powstań śląskich i II wojny światowej - poinformował Urząd Miasta w Chorzowie.

To kolejna w ostatnim czasie, po renowacji rzeźby Adama Mickiewicza tego typu inwestycja w naszym mieście. Dzięki pozyskanym środkom, następny z charakterystycznych obiektów Chorzowa zyska nowy blask. Jak podkreślają w urzędzie miasta, to nie tylko ważne z perspektywy samego stanu dzieła, ale także z powodu istotnego elementu społecznej pamięci i kultu miejsca w jakim się ona znajduje. Nie jest przypadkiem, że to właśnie tutaj wielokrotnie odbywały się wszelkiego rodzaju wydarzenia rangi państwowej i patriotycznej.

- Kompleksowej konserwacji technicznej i estetycznej Pomnika, pracom fizycznym, będzie towarzyszyła renowacja naszej społecznej pamięci poprzez lekcje, projekcje edukacyjne i wydarzenia okolicznościowe, a także działania popularyzujące i udostępniające dla osób ze szczególnymi potrzebami - czytamy w komunikacie.

Powstaniec zastąpił Germanię

Chorzowski Pomnik Powstańca Śląskiego to tak naprawdę kopia znajdującego się niegdyś przed budynkiem Poczty Polskiej “Pomnika ku czci poległych Powstańców Śląskich”. Pierwotny odsłonięty został 2 X 1927 r. przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Tego też dnia w jego wnętrzu umieszczono listę imienną powstańców śląskich z Królewskiej Huty, zawierająca 281 nazwisk.

Wcześniej, na tym samym cokole znajdował się Posąg Germanii - personifikacji zwycięskich Niemiec. Uległ on zniszczeniu podczas powstań śląskich. Postać ta dzierżyła w ręku miecz, podobnie do Powstańca.

Monument był autorstwa 23-letniego wówczas, krakowskiego artysty Stefana Zbigniewicza, a wykonany został przez Wincentego Chorembalskiego. Przedstawiał on powstańca – hutnika, który miał twarz Juliusza Ligonia - śląskiego działacza społecznego i publicysty. Przedstawiono go z trzymanym w prawej dłoni mieczem, skierowanym ostrzem za sylwetkę postaci, w stronę niemieckiego wtedy Bytomia. W drugiej ręce miał wsparty na kowadle młot.

Nie każdy bohater nosi pelerynę

Posąg nie przetrwał II wojny światowej i krótko po jej rozpoczęciu został zdemontowany na polecenie niemieckich władz.

Już po wojnie, w latach 50. XX wieku ślązacy niemieckiego ducha otrzymywali zezwolenia na wyjazdy do Republiki Federalnej Niemiec. Jednym z nich był mężczyzna, który brał udział, jako robotnik w usunięciu monumentu. Zatrzymał dla siebie listę powstańców, dzięki czemu najpewniej uchronił wiele osób przed represjami. Przed opuszczeniem Śląska zaniósł pożółkłą kartkę do chorzowskiego muzeum, składając ją na ręce jego pracownika, Janusza Modrzyńskiego. Nie szukał przy tym rozgłosu i poprosił o zachowanie anonimowości.

W innym miejscu, nadal z mieczem

Dzisiejszy Pomnik Powstańca Śląskiego zaprojektowany został na podobieństwo swojego poprzednika, choć nieco się od niego różni. Obecna wersja miecz trzyma opuszczony ku ziemi. Stworzony został przez Henryka Goraja i Tadeusza Ślimakowskiego, natomiast założenie placu z sześcioma pylonami zaprojektował Adam Lisik.

Nowy monument odsłonięty został 1 IX 1971 r. w 32. rocznicę agresji Niemiec hitlerowskich na Polskę oraz z okazji 50. Rocznicy III Powstania śląskiego. Daty poszczególnych trzech zrywów powstańczych umieszczone zostały na trzech stojących pylonach.

Celem programu “Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju” jest wspieranie samorządów w zapewnianiu stabilnej opieki nad najważniejszymi miejscami pamięci, stanowiącymi materialne świadectwo wydarzeń kluczowych dla narodowej tożsamości. 


Pomnik Powstańca Śląskiego

Pomnik Powstańca Śląskiego

Autor: Martyna Majewicz

Lista imienna powstańców śląskich

Lista imienna powstańców śląskich

Źródło: Zbiory Muzeum w Chorzowie

Pomnik ku czci poległych Powstańców Śląskich

Pomnik ku czci poległych Powstańców Śląskich

Źródło: Fotopolska.eu

Więcej o autorze / autorach:
Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Ostatnie komentarze
Autor komentarza: ŚlązakTreść komentarza: Strach pomyśleć co ci nieudacznicy i karierowicze zrobią jak wybuchnie wojna taka prawdziwa...Data dodania komentarza: 4.07.2025, 06:14Źródło komentarza: Estakada w Chorzowie: Miasto stawia na rozbiórkę, WINB nakazuje podparcieAutor komentarza: LarsTreść komentarza: Walnięty to ty jesteś się ciesz że u nas nie ma jak na zachodzie tam wszystko zabierają do domu wraz z kawałkami murawy, bramkami, siatkami, krzesełka itp dla nich to świętość. Nie jesteś kibicem nie jesteś zawiązany chyba z żadnym klubem nie masz pasji tylko porolowane zwoje mózgowe i się g znasz i w d byłeś. Siedź tam dalej w tej swojej norze.Data dodania komentarza: 3.07.2025, 18:06Źródło komentarza: Krzesełka ze stadionu przy Cichej 6 pójdą na sprzedaż! Pojawią się z certyfikatem ich autentycznościAutor komentarza: ŚlązakTreść komentarza: Ale trzeba być walniętym zeby sobie do domu zabrać krzesełko ze stadionu! Upadek społeczeństwa!Data dodania komentarza: 3.07.2025, 14:09Źródło komentarza: Krzesełka ze stadionu przy Cichej 6 pójdą na sprzedaż! Pojawią się z certyfikatem ich autentycznościAutor komentarza: ŚlązakTreść komentarza: Śmiechu warte buhaha kilka miesiecy!Data dodania komentarza: 2.07.2025, 06:06Źródło komentarza: Gryfnie jednak “niy pitnie” z Chorzowa. Prezydent oferuje 50% zniżki na miejskie lokale!Autor komentarza: ChapkaTreść komentarza: Główny zarzut jest tak mętny, że podejrzewam, że żadnego aresztu nie będzie.Data dodania komentarza: 1.07.2025, 14:09Źródło komentarza: Były prezydent Chorzowa z wnioskiem o areszt!Autor komentarza: ŚlązakTreść komentarza: Jak to możliwe ze taka kanalia jak k....jeszcze ma coś do powiedzenia po tylu latach partactwa?! Jak tych ludzi mozna legalnie wywalić do prawdziwej pracy zeby na starość nabrali pokory i szacunku do mieszkańców!Data dodania komentarza: 30.06.2025, 20:43Źródło komentarza: Audyt krajobrazowy przyjęty. Nie pomogła blokada mównicy. “Park Śląski został pozbawiony ochrony”
Reklama
Reklama