Głowa Żyrafy wkrótce wróci na swoje miejsce. Renowacji doczeka się również pozostała część rzeźby [ZDJĘCIA]

"Kiedy Żyrafa odzyska głowę?" to pytanie spędza sen z powiek wielu mieszkańcom naszego regionu. Przypomnijmy, że w połowie ubiegłego roku, podczas ekspertyzy, zauważono, że mocowania górnej części rzeźby poluzowały się i wymagają rekonstrukcji. Wtedy też podjęto decyzję o zdemontowaniu jej, aby uniknąć poważniejszego uszkodzenia Żyrafy oraz zapewnić bezpieczeństwo spacerującym tamtędy osobom. Po rozstrzygnięciu przetargu, w lipcu Park Śląski podpisał umowę z wykonawcą, jakim zostało Art Forum. Od tego czasu krakowska firma miała 330 dni na wykonanie prac projektowych, uzyskanie niezbędnych ekspertyz oraz przeprowadzenie prac konserwatorskich.

Co wydarzyło się od tamtego czasu?

Art Forum niezwłocznie przystąpiło do działania. W pierwszej kolejności odbyły się dwie wizje lokalne, mające na celu zweryfikowanie stanu zachowania Żyrafy. Udział w nich wziął cały zespół krakowskiej firmy, w tym m.in. kierownik budowy i główny projektant, a także specjalnie powołany rzeczoznawca ministerialny w zakresie konserwacji metalu, którzy wspólnie wykonali prace związane z badaniami i domiarami konstrukcyjnymi. Wtedy też Żyrafa została obfotografowana, zmierzona, a nawet zważona.

Sama głowa zabrana została do pracowni w Książu Wielkim. Jak się okazało, jej blacha miała widoczną korozję wżerową, ale sporo też zdrowych fragmentów. Szczególnie ciekawa była jednak sama konstrukcja.

- Konstrukcja, która znajduje się wewnątrz głowy Żyrafy, jest w całkiem niezłym stanie. Tak naprawdę jest bardzo dobrze przemyślana przez ówczesnego konstruktora, i przyznajemy, nie spodziewaliśmy się, że będzie ona tak dobrze zaprojektowana. Wiadomo, że rzeźba ta powstawała w czasach PRL-u, gdzie jednak dostęp do materiałów był ograniczony. My tu jednak nagle spotykamy konstrukcję, która naprawdę jest bardzo dobrze zaprojektowana i wykonana z wysokiej jakości stali, jak na tamten czas. Dzięki temu konstrukcja przetrwała i została teraz poddana pracom konserwatorskim - mówi Katarzyna Feć-Sfora, kierownik prac konserwatorskich w Art Forum.

W przypadku głowy, mowa tu o konserwacji dwóch rzeczy, tj. blachy oraz prętów stalowych, z których stworzona jest konstrukcja. Najpierw oczyszczono głowę z produktów korozji tlenkowej jak i przemalowania, do czego zastosowano metodę strumieniowo-ścierną, a następnie, metodą ocynkowania, zabezpieczono głowę. W dalszej kolejności ekipa Art Forum zajęła się widocznymi w tej części rzeźby ubytkami, dziurami oraz niewielkimi fragmentami blachy, które wymagały wymiany.

- Jeżeli chodzi o pozostałą część rzeźby, która znajduje się w Parku Śląskim, czyli tak naprawdę korpus, nogi itd., to musieliśmy uzyskać oficjalne pozwolenie na budowę. Dopiero, gdy Park Śląski uzyskał pozwolenie konserwatorskie, mogliśmy zabrać głowę do siebie. W momencie, kiedy głowa była zdemontowana nie wymagała odrębnego pozwolenia na budowę, natomiast całość już tak. I tak naprawdę ten proces związany z uzyskaniem pozwolenia na budowę zakończył się w październiku uprawomocnieniem decyzji, a co za tym idzie, uzyskaniem pozwolenia. Stąd też nie rozpoczynaliśmy od razu prac przy samej Żyrafie, bo po prostu nie mogliśmy tego zgodnie z prawem robić. Najpierw musieliśmy załatwić wszystkie niezbędne formalności - wyjaśnia Katarzyna Feć-Sfora.

Kiedy rozpoczną się prace terenowe? 

Ze względu na reżimy temperaturowo-wilgotnościowe, aktualnie podejmowane są kroki związane wyłącznie z górną częścią Żyrafy, tj. głową oraz organizacją zaplecza do prac terenowych. Udało się już zakupić część potrzebnych materiałów, jednak prace dotyczące całości rzeźby będą mogły rozpocząć się dopiero, kiedy temperatura się ustabilizuje, a więc wczesną wiosną.

- Największym wyzwaniem z pewnością będzie kontekst konstrukcyjny. Konieczne są pewne działania, które zostały uzgodnione z administracją architektoniczną i oczywiście konserwatorem, a związane są one z wymianą fragmentu Żyrafy. Kawałek  musimy wymienić, żeby konstrukcyjnie było to stabilne i mogło trwać przez wiele, wiele kolejnych dekad, a nie tylko przez chwilę - podkreśla kierowniczka prac konserwatorskich w Art Forum.

Zgodnie z zapowiedziami, głowa wróci na swoje miejsce, niezwłocznie po oczyszczeniu całości rzeźby, czyli najpewniej na przełomie marca i kwietnia. Później przyjdzie czas na prace wykończeniowe oraz założenie neonu, z którym wiąże się kilka ciekawostek.

- Zamówienie i zdobycie neonów w kolorystyce pierwotnej, która była jeszcze zaprojektowana przez artystów, czyli Dutka, Pędziałka i Tombińskiego, nie było łatwe. Fioletowe neony na ten moment zazwyczaj uzyskuje się z tak zwanego światła RGB, które jest biało-przeźroczysto-fioletowe. My jednak chcieliśmy uzyskać taki prawdziwy fiolet-fiolet, w odcieniu denaturatu, dlatego też specjalnie zamawialiśmy taki neon i w tym momencie jest w produkcji. Z tego, co wiemy od naszego dostawcy, będzie on sprowadzany z Niemiec - przekazuje Feć-Sfora.

Oprócz pierwotnego koloru neonu, przywrócona zostanie również pierwotna kolorystyka całości rzeźby mająca odcień surowego betonu.

Fot. Art Forum