Urodziny Theodora Kalidego po raz 224. Określany był mianem “rzeźbiarza brązu i żelaza”

8 lutego minęła 224 rocznica urodzin Theodora Erdmanna Kalidego. Niemiecki rzeźbiarz przyszedł na Świat w Królewskiej Hucie (ówczesnej Königshütte). Jest autorem m. in. “Chłopca z łabędziem”. Odlewy tej rzeźby dziś możemy spotkać w Warszawie, Chorzowie, Gliwicach i Mińsku, a także w kilku innych miejscach.

Jak nie dbać o miejską infrastrukturę historyczną

Urodziny artysty przywiodły sprawę obiektu, w którym się urodził - tzw. “Dom Kalidego”. To jeden z najstarszych budynków miejskich, ocalałych z pierwotnej kolonii robotniczej dla pracowników Królewskiej Huty. Niebawem miał on zostać zaadaptowany na potrzeby Oddziału Historii Miasta i Regionu Muzeum Hutnictwa, i tym samym zastąpić niepopularną placówkę na ul. Powstańców. Pieniądze na tę realizację “leżały na stole”.

Nie było tajemnicą, że nowy zarząd miasta był dość sceptycznie nastawiony do tego pomysłu. Już w sierpniu poinformowano, że projekt ten "jest przez władze miasta i pracowników merytorycznych analizowany". Z planu finansowego na 2025 rok wynika jednak, że w najbliższym czasie żadnych inwestycji w Muzeum Hutnictwa nie będzie. Szkoda, bo na rewitalizację Domu Kalidego, Chorzów mógł pozyskać niemal 7,2 mln zł dotacji w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Pełen koszt przedsięwzięcia miał wynieść 9 680 000 zł brutto. Miasto odstąpiło jednak od realizacji umowy z wykonawcą.

Dom Kalidego, w projekcie jego rewitalizacji, został określony jako “przykład braku dbałości na przestrzeni lat o infrastrukturę historyczną miasta”. Niestety, obecne władze miasta nie chciały pochylić się nad zmianą tej opinii.

Henryk Mercik, niegdyś konserwator zabytków Chorzowa, a obecnie Rybnika, określił tę decyzję jako “nieprawdopodobny wstyd dla miasta”.

Rzeźbiarz brązu i żelaza

Theodor Erdmann Kalide urodził się 8 lutego 1801 w Królewskiej Hucie. Był synem niemieckiego inspektora hutniczego Gottlieba Kalide z miejscowej huty żelaza i Charlotty Wilhelminy Beck. W 1817 r. podjął pracę jako elew (uczeń) w hucie “Królewskiej", a następnie w Królewskiej Odlewni Żeliwa, jako pracownik modelarni. Kształcił się pod okiem Friedricha Wilhelma Ludwiga Beyerhausa.

W 1819 udał się do Berlina, gdzie uczęszczał na zajęcia do Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych. Już w latach 20. XIX wieku Kalide zyskał sławę plastyka postaci zwierzęcych, szczególnie dzięki umiejętności tworzenia naturalnie ukształtowanych modeli śpiących i czuwających lwów.

W 1824 w Berlinie odbyła się wystawa gipsowych modeli dwóch lwów (śpiącego i czuwającego) autorstwa Kalide.

W 1836 wykonał rzeźbę Chłopca z łabędziem, niegdyś nazywanego także "Młodym Faunem z łabędziem". Znalazła się ona w katalogu gliwickiej odlewni. Została, na podstawie modelu, wykonana w wielu egzemplarzach. Jeden z nich wystawiany był na wystawie światowej w Londynie w 1852. Inny do 1912 był umieszczony na rynku w Królewskiej Hucie, obok miejskiej fontanny, a obecnie jest ustawiony na chorzowskim Placu Matejki, a inny z odlewów ustawiony jest w Gliwicach. Pozostałe egzemplarze znajdziemy między innymi w Mińsku, Czeladzi i w dawnej królewskiej rezydencji Osborne House na wyspie Wight.

W 1838, po 6 latach pracy ukończył „Wazę prowincji pruskich" przeznaczoną dla Nowego Pałacu w Parku Sanssouci.

Jest także twórcą pomnika hrabiego Wilhelma von Redena, który odsłonięto z okazji 50-lecia uruchomienia pierwszego wielkiego pieca w hucie Królewskiej (1852). Dziś na placu Hutników w Chorzowie znajduje się jego rekonstrukcja, autorstwa Augustyna Dyrdy.

Do 1856 roku prowadził w Berlinie samodzielną działalność, w pobliżu Bramy Brandenburskiej, na rogu Unter den Linden oraz Pariser Platz. Określany był mianem “rzeźbiarza brązu i żelaza”. Do końca swoich dni utrzymywał współpracę z Królewską Odlewnią Żeliwa w Gliwicach. Zmarł 23 sierpnia 1863 roku, tamże.